Don Daniele: พิพิธภัณฑ์ “ปีแอร์โกลาส์”

วันพฤหัสบดีที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2556

พิพิธภัณฑ์ “ปีแอร์โกลาส์”

พิพิธภัณฑ์ “ปีแอร์โกลาส์”

วัดไม้ของคุณพ่อปีแอร์ โกลาส์ทีใช้เป็นอาคารพิพิธภัณฑ์

พิพิธภัณฑ์ “ปิแอร์โกลาส์” ถือเป็นโครงการหนึ่งในการเตรียมสมโภช 125 ปีแห่งความเชื่อและการแพร่ธรรมของคริสตชุมชนนาบัว เพื่อเป็นที่เก็บศาสนภัณฑ์ที่ใช้ในพิธีกรรมในอดีตซึ่งล้วนแล้วแต่มีคุณค่า เครื่องใช้และผลงานของคุณพ่อปีแอร์ โกลาส์ ที่ได้สร้างคุณประโยชน์มากมากและฝากผลงานไว้หลายอย่างสำหรับพี่น้องชาวนาบัว รวมถึงข้าวของเครื่องใช้ต่างๆ ซึ่งเป็นภูมิปัญญาของพี่น้องชาวนาบัวเองที่ใช้ในการทำมาหาเลี้ยงชีพในอดีต โดยตั้งใจให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของบุตรหลานชาวนาบัว ให้เกิดความภาคภูมิใจในรากเหง้าและถิ่นกำเนิดของตน

ข้าวของเครื่องใช้ที่แสดงถึงวิถีชีวิตของพี่น้องชาวนาบัวในอดีต

โครงการนี้เริ่มต้นด้วยการต่อเติมวัดไม้ออกไปทางด้านหลัง โดยใช้ไม้ที่รื้อจากโรงครัวที่คุณพ่อโกลาส์สร้าง เพื่อทำเป็นห้องขนาดกว้าง 6 เมตร ยาว 9 เมตร ได้เริ่มก่อสร้างเมื่อวันที่ 4 เมษายน ค.ศ. 2011 (พ.ศ. 2554) การก่อสร้างหยุดชะงักไประยะหนึ่งเนื่องจากขาดไม้ ที่สุดได้ซื้อไม้เก่าจากจากบ้านหนองม่วง อำเภอวานรนิวาส ในราคา 67,000.- บาท นำมาต่อเติมห้องพิพิธภัณฑ์จนกระทั่งเสร็จสมบูรณ์ โดยพยายามรักษารูปแบบการก่อสร้างของคุณพ่อโกลาส์ ซึ่งมีหน้าต่างเป็นเหมือนฝาบ้านทั่วไป แต่สามารถเลื่อนปิด-เปิดได้

พื้นที่ด้านข้างที่ปรับใช้เป็นพื้นที่แสดงเครื่องมือทำมาหากินในอดีต

เมื่อการก่อสร้างแล้วเสร็จ คุณพ่อเทพณรงค์ พุดษาและครูคำสอน ได้ไปขอรับบริจาคข้าวของเครื่องใช้จากพี่น้องชาวนาบัว ซึ่งได้มอบเครื่องมือทำหาหากินและเครื่องใช้ในอดีตให้เป็นสมบัติของวัดเป็นจำนวนมาก จนไม่เพียงพอที่จะจัดเก็บในห้องพิพิธภัณฑ์ที่เตรียมไว้ได้ ดังนั้นจึงได้ปรับเปลี่ยนไปใช้พื้นที่วัดไม้ของคุณพ่อโกลาส์ โดยใช้พื้นที่ด้านข้างทั้งสองข้างเป็นที่จัดแสดงข้าวของเครื่องใช้และเครื่องมือทำมาหากินในอดีต ส่วนบริเวณพระแท่นเป็นพื้นที่จัดแสดงศาสนภัณฑ์และเครื่องใช้ในพิธีกรรม โดยเฉพาะผลงานและเครื่องใช้ของคุณพ่อปีแอร์ โกลาส์

โต๊ะหมู่เก่าที่ใช้วางกางเขนเก่า ตู้ไม้เก่าห้องซาคริสตเตียและกางเขนไม้พ่อโกลาส์

พร้อมกันนี้ คุณพ่อขวัญ ถิ่นวัลย์ ได้นำ “ดาบปลายปืน” ซึ่งเป็นสมบัติของคุณพ่อยอแซฟ กอมบูริเออ มาเก็บรักษาที่พิพิธภัณฑ์นี้ด้วย ดาบปลายปืนนี้เป็นอาวุธประจำตัวที่คุณพ่อกอมบูริเออนำติดตัวมาจากประเทศฝรั่งเศส ในวันที่เดินทางมาเป็นธรรมทูตที่ประเทศสยาม ซึ่งคุณพ่อกอมบูริเออได้นำติดตัวในการเดินทางมาแพร่ธรรมในภาคอีสานร่วมกับคณะของคุณพ่อยอห์น บัปติสต์ โปรดมในปี ค.ศ. 1885 (พ.ศ. 2428) และได้รับแต่งตั้งจากคุณพ่อโปรดมให้เป็นเจ้าอาวาสองค์แรกของกลุ่มคริสตชนท่าแร่ เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม ปีเดียวกัน ถือเป็นผู้มีบทบาทสำคัญเคียงบ่าเคียงไหล่คุณพ่อโปรดมและคุณพ่อซาเวียร์ เกโก

ซุ้มไม้แกะสลักสำหรับวางตู้ศีลจากวัดเก่าช้างมิ่ง ตู้ศีลเก่าและฝาแก้บาป

ดาบปลายปืนนี้ คุณพ่อกอมบูริเออ ได้มอบให้กับนายเขียว กามดำ ผู้นำกลุ่มคริสตชนนาโพธิ์ซึ่งคุณพ่อได้ไถ่จากการเป็นทาสที่เมืองเรณูนคร ในวันที่มาลาคุณพ่อเพื่อไปตั้งหลักแหล่งที่นาโพธิ์ในปี ค.ศ. 1889 (พ.ศ. 2432) ต่อมานายเขียว กามดำ ได้รับแต่งตั้งเป็นกำนันคนแรกของตำบลนาโพธิ์ และได้เก็บรักษาดาบปลายปืนนี้กับตัวเสมือนหนึ่งตัวแทนของคุณพ่อกอมบูริเออ และได้มอบให้กับบุตรเขยคนเล็กคือ นายยก สูตรสุคล ซึ่งได้กับรักษาไว้อย่างดีเช่นเดียวกัน ก่อนที่สมบัติชิ้นนี้จะตกทอดมาถึง นางคำเพชร สูตรสุคล บุตรสาวคนสุดท้อง ซึ่งได้มอบให้กับคุณพ่อขวัญ ถิ่นวัลย์ เมื่อปี ค.ศ. 2012 (พ.ศ. 2555) ดาบปลายปืนนี้จึงมีอายุมากกว่า 128 ปี

อาวุธประจำตัวที่คุณพ่อกอมบูริเออ นำมาจากฝรั่งเศส อายุกว่า 128 ปี

นอกนั้น คุณพ่อขวัญ ถิ่นวัลย์ ยังได้เก็บหนังสือ “PRA: EVANGELIO” ซึ่งเป็นหนังสือพระวรสารประจำวันตลอดทั้งปีที่พระสังฆราช หลุยส์ เวย์ ได้จัดแปลเป็นภาษาไทย พร้อมทั้งได้ให้คำอธิบายไว้ด้วย หนังสือเล่มนี้ได้ตีพิมพ์เป็นภาษาไทยวัด (ภาษาไทยที่พิมพ์ด้วยอักษรโรมัน) ในหน้าปกในด้านล่างพบคำว่า “พิมพ์คราวที่หนึ่ง ณ โรงพิมพ์มิสซังคาทอลิก กรุงเทพฯ ศักราช พระคริสตโตเจ้า 1904” แสดงว่าเป็นหนังสือที่ตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 1904 (พ.ศ. 2447) เป็นแบบปกแข็ง ขนาดกว้าง 13 เซนติเมตร ยาว 19 เซนติเมตร หนา 652 หน้า

หนังสือ "PRA: EVANGELIO" ของคุณพ่อกอมบูริเออ อายุ 109 ปี

หนังสือเล่มนี้ถือเป็นหนังสือภาษาไทยเล่มแรกที่เก่าแก่ที่สุด ที่พบในอัครสังฆมณฑลท่าแร่-หนองแสง เป็นหนังสือที่นางสุริ เชียงแมน ได้รับจากคุณพ่อกอมบูริเออ ขณะเป็นนักเรียกที่โรงเรียนมหาพรหมมีคาแอลท่าแร่ และได้มอบให้คุณพ่อขวัญ ถิ่นวัลย์ เก็บรักษาไว้ในปี ค.ศ. 1994 (พ.ศ. 2537) ขณะเป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสที่อาสนวิหารอัครเทวดามีคาแอลท่าแร่ในวันที่มาเยี่ยมบ้าน นับเป็นหนังสือที่เก่าแก่หายากและเป็นสมบัติอีกชิ้นหนึ่งของคุณพ่อกอมบูริเออที่ตกทอดถึงปัจจุบัน หากนับเนื่องถึงปัจจุบันจะมีอายุถึง 109 ปี

กาลิกษ์และกางเขนเก่าตั้งแต่สมัยแรกของการได้รับความเชื่อ อายุกว่า 100 ปี

ที่สุด พิพิธภัณฑ์ปีแอร์โกลาส์ ได้เสร็จสมบูรณ์ มีพิธีเสก-เปิดโดยคุณพ่อวีระเดช ใจเสรี อุปสังฆราช โอกาสสมโภชปิด 125 ปีแห่งความเชื่อและการแพร่ธรรม วันเสาร์ที่ 26 มกราคม ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) ซึ่งถือเป็นวันประวัติศาสตร์สำหรับพี่น้องชาวนาบัว เนื่องจากวันเดียวกันนี้เป็นวันที่บรรพชนชาวนาบัวกลุ่มแรกได้รับศีลล้างบาป เมื่อวันที่ 26 มกราคม ค.ศ. 1890 (พ.ศ. 2433) พิพิธภัณฑ์ปีแอร์โกลา จึงถือเป็นแหล่งเรียนรู้ของคริสตชุมชนนาบัว และเป็นความภาคภูมิใจของพี่น้องชาวนาบัวทุกคน